Herkes için her şey, kendimiz için hiçbir şey...

Yaptıkları, isimlerinden önce geliyor; işsizliğe, yoksulluğa, yoksunluğa karşı bir örgütlenme bu. Kayıtlarda "Birlikte Umut Derneği" olarak geçiyor isimleri, ama onlar kendilerine "1 Umut" diyorlar. İşsizlere iş buluyor, kooperatifleşmenin, hatta sendikalaşmanın yolunu arıyorlar... Simgeleri "karga", dilleri sivri mi sivri, insandan yana umudu yeniden yeşertiyorlar...

Alper Turgut

Birlikte Umut Derneği, "Televizyonun, patronun, uyuşturucunun, paranın esiri olma! Bir Umut da sen ol" sloganını kullanıyor. Simgesi "karga" olan derneğin "mağdurlar hareketi" olarak kurulmasının üzerinden üç yılı aşkın süre geçti. Kendilerini "1 Umut" olarak da tanımlayan derneğin üye ve gönüllüleri, bugün "Gelecek için bir yol bulduk" diyebiliyorlar. Ancak ağır ve zorlu sürecin, işçi ve işsizlerin omuzlarında taşındığı gerçeğini unutmayarak... İstanbul'un Anadolu yakasının bir kısmından yola çıkan "1 Umut" tüm İstanbul, Tekirdağ ve Kocaeli'nde kurumsallaşıyor. Sırada Ankara, İzmir, Düzce, Bursa, Konya, Zonguldak, Çerkezköy, Mersin, Adana var. Sonra örgütlenmenin tüm Türkiye'ye yayılması için kollar sıvanacak.

Toplumsal hareket sendikacılığı, işsiz işçiler hareketi, topraksız köylüler hareketi... Yoksulluğun ve emek dünyasının arayışı bitmiyor. Bugün Güney Amerika'da, Uzakdoğu'da, Avrupa'da, hatta ABD'de vicdan muhasebesi yapanların ve dayanışmayı büyütenlerin sayısı çığ gibi çoğalıyor. Solun içinden doğan Birlikte Umut Derneği, gelecekte Umut Sendikası'nı kurabilmek adına bugünden yola koyuldu. "Halihazırda kimsenin iş garantisi ve hayat güvencesi yok. Herkes birbirinin ilgisine ve dayanışmasına muhtaç" diyen dernek gönüllülerinin buluşma esası paylaşmak ve bölüşmek. Bunu sloganlarıyla da vurguluyorlar: "Bu çalışma yüzde 100 yerli ve gönüllü bir çalışmadır. Bilgilerden her dünyalı 1 Umut'a üye olarak ücretsiz yararlanır", "Yoksulluğa, Zenginliğe, Haksızlığa, Yok Sayılmaya Karşı VARIM"... Türkiye'de yaklaşık 10 milyon işsizin bulunduğu gerçeğini gözeterek oluşturulan ağ sayesinde, bugüne kadar tam 2100 kişiye iş bulundu.

Ve bir ilk... Temizliğe, hasta ve yaşlı bakımına giden ve kendi evlerinde parça başı iş yapan kadınlar, emeklerine göz diken aracıları ortadan kaldırmak için kooperatifleşme kararı aldılar. Şu an yaklaşık 400 kişiler; piknik, toplantı ve diğer organizasyonlarla sayıları gitgide artıyor. Harcanıp zayi olan emeklerine ve birbirlerine sarılmayı görev bellemeye başladılar bile... Yakında kooperatif, aracılık eden firma ve kişilerin yerini alacak. Sömürü çarkının el koyduğu yüzde 50-60 oranındaki kazanç doğrudan kadınlara gidecek.

Onlarla "1 Umut" toplantısında tanıştım. Derneğin başkanı Nilgün Uzun, genel sekreteri Utkan Yetimoğlu, yöneticilerden Başaran Aksu, danışmanlık yapan avukatlar Kamil Kirman, Erbay Yucak ve diğerleri... İşe "mutfak dayanışması" ile başladılar. İstanbul ve Kocaeli'nde 1000'e yakın dar gelirli aileye 1,5 ton zeytin (Gemlik), 120 kasa bal (Erzincan), yarım ton çay (Hopa) alarak indirimli fiyattan dağıttılar. Ardından zeytinyağı, peynir... Hem üretici hem de tüketici kazançlı çıktı. Tüccar zenginliğine dur demenin en mantıklı yolu böylelikle bulundu: "Toplu pazarlık yoluyla indirimli alışveriş". Sonra yakacak dayanışması ve diğer paylaşımlar birbirini izledi. Muhtarlıklar, kahvehaneler ve internet kafelere panolar asarak "iş bilgisi" ve "işsiz bilgisi" etkinliklerini duyurdular. Dernek merkezlerini nöbetleşerek açık tuttular. Kartal ve Bahçelievler'deki dernek binalarında hukukçular, cuma günleri 18.00-20.00 saatlerinde gönüllü danışmanlık yapmaya başladılar. İşten haksız yere atılmalar, sigorta primlerinin eksik yatırıldığından şüphelenenler, kıdem tazminatını alarak işten ayrılmak isteyenler, işçi haklarını ve sendikalı olmak için yapılacakları öğrenmek isteyenlerle saatlerce konuştular, çözüm aradılar...

1205 üyeli derneğin yöneticilerinden Başaran Aksu, piknik, şenlik ve toplantılara 10 binin üzerinde insanın katıldığını vurgulayarak, "İkinci el tüketim eşyalarının ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması (giyim, ev eşyaları vb.) için örgütlü bir çaba içindeyiz. Eşyalar için Anadolu yakasında bir depo tuttuk. Yakında Avrupa yakasında da bir depomuz olacak. Hatta tamir edip öyle vereceğiz. Şimdiye dek bine yakın aile bu girişimden yararlandı" diyor.

Gelecek dönemde sendikalaşma ve işçi örgütlenmesi için azami çaba göstereceklerini ifade eden Aksu, "Vasıfsız işçilerin çokluğu, taşeronlaşma en büyük sorunlar olarak göze çarpıyor" diyerek sürdürüyor konuşmasını: "Acil ihtiyaç sahiplerine ve haksızlığa uğrayanlara ulaşmak, öğretmen-öğrenci dayanışması görevlerimiz arasında... Ve iş bulma faaliyetleri... Önce iş bilgisi akışını düzenli hale getireceğiz, sonrasında da işsizlere ulaşacağız."

Yapılacakların listesi bitmiyor. Şimdi sırada, işsize, işçiye ve kadına dair bir dergi, yardım toplamak için kumbaralar, ÖSS, LGS, yabancı dil ve bilgisayar kursu var. Çünkü 1 Umut'un sloganı; "Herkes İçin Her Şey, Kendimiz İçin Hiçbir Şey"... Onlar, tanınmak ve daha çok insana ulaşmak istiyor. İnternet adresi www.birumut.org... Telefonları ise panolarında yazdığı gibi; "İşsizsen, İş Bilgisi Vereceksen, Haksızlığa Uğruyorsan Alo 1 Umut (0216) 488 02 04- (0212) 652 95 00"

Cumhuriyet Pazar Dergi / 19-08-2007